میخچه پا در پرندگان و طیور
میخچه پا (Bumble foot) که به آن پودودرماتیت هم گفته می‌شود، یک وضعیت التهابی و دژنراتیو در پای پرندگان و طیور می‌باشد. بسته به‌شدت التهاب، میخچه در پنج درجه طبقه بندی می‌شود. از زمانی که پای پرنده دچار عفونت می‌گردد، پیشرفت و شدت دژنراسیون سریع‌تر خواهد بود. این پدیده به طور معمول، در اکثر پرنده‌هایی که در قفس و در شرایط بد نگهداری می‌شوند، دیده می‌شود.
عوامل باکتریایی که در عفونت میخچه دخیل هستند شامل موارد زیر است :
- استفیلوکوکوس اورئوس
- در موارد نادر سودوموناس ایروجینوزا
- گونه‌های کلپسیلا
- کلستریدیوم
- کورینه باکترها
- گونه‌های نوکاردیا
- اکتینمایسز
- کندیدیا
- استرپتوکوکوس
- ای کولای
- پروتئوس
- پاستورلوز
- گونه‌های اسپرژیلوس
میخچه پا در اثر فشار مداوم، سطح ناهموار و فشار زیاد به کف پا و به دنبال آن آسیب پوست کف پا و از بین رفتن سد دفاع خارجی پا ایجاد می‌شود. با آسیب دیدن پوست عوامل باکتریایی موجود در محیط به لایه‌های زیرین پوست پا نفوذ کرده و التهاب ایجاد می‌کنند که در این نوشته از سایت دیجی‌مرغ با آن آشنا می‌شویم.
علائم میخچه در پرندگان و طیور 
در مراحل اولیه، میخچه به صورت زخم و ساییدگی‌های سطحی و تغییر رنگ جزئی در کف پا ظاهر می‌شود. وقتی پوست آسیب دید و پا دچار التهاب و عفونت شد، در رفتار پرنده تغییراتی ناشی از درد و بسته به شدت درگیری درجه‌ای از لنگش دیده می‌شود.
درجه‌بندی میخچه بر اساس شدت وضعیت
درجه ۱ : از بین رفتن یکپارچگی پوست کف پا ( سطح براق، قرمز و یا ساییدگی کوچک)
درجه ۲ : عفونی شدن لایه زیرین پوست در تماس با سطح زمین بدون هیچ‌گونه تورم
درجه ۳ : آبسه و تورم، تجمع چرک و سروز در داخل ضایعه
درجه ۴ : عفونت شدید همراه با ترم بافت‌های عمقی (در این سطح زخم مزمن بوده و ممکن است به دنبال آن التهاب تاندون، آرتریت و یا استئومیلیت رخ دهد.)
درجه ۵ : تغییرات شکلی پا و ازکارافتادن عملکرد طبیعی پا
چگونگی تشخیص میخچه پا طیور
تشخیص این ضایعه بر اساس تاریخچه بیمار، علائم بالینی و معاینه پرنده امکان پذیر می‌باشد. اگر درگیری در درجه ۵ باشد ممکن است برای مشخص شدن اینکه آیا عفونت به استخوان سرایت کرده است یا خیر نیاز به رادیولوژی باشد.
روش‌های درمان میخچه پا پرندگان
روش درمانی بسته به شدت و علت تعیین می‌گردد. درمان مراحل اولیه میخچه پای پرندگان (درجه ۱ و ۲) بسیار راحت بوده و با یک تغییر ساده در محیط و شرایط نگهداری قابل اصلاح می‌باشد. درصورتی‌که پا عفونت کرده باشد نیاز به درمان جراحی، مراقبت‌های بعد از جراحی و درمان آنتی‌بیوتیکی است.
مراقبت‌های بعد از جراحی شامل باندپیچی و مدیریت زخم، درمان‌های حمایتی و نگهداری در شرایط کاملاً تمیز می‌باشد. در اغلب موارد نیاز به شستشو با نرمال سالین و یا کلرهگزیدین 0/5 درصد و کفش‌های فومی مخصوص بانداژ می‌باشد.
- تغییرات محیطی : باید شرایط نگهداری پرنده اصلاح شود. همیشه سعی کنید محل نگهداری پرنده و طیور خود را تمیز کنید و فضای کافی برای راحتی پرنده در نظر بگیرید. بستر طیور (مرغ، خروس، اردک و …) را به‌طور مرتب تمیز و عوض کنید تا میزان آلودگی به حداقل برسد. بستری که برای آن‌ها در نظر می‌گیرید، باید صاف و هموار و نرم باشد.
- غوطه‌ور کردن پا : غوطه‌ور کردن پای پرنده در آب گرم و با و یا بدون نمک اپسوم (سولفات منیزیوم) و یا محلول کلرهگزیدین باعث نرم شدن بخش سفت شده میخچه می‌شود.
- باندپیچی کردن پا : باندپیچی پا توسط مواد کلوئیدی و یا عسل علاوه بر اینکه جزو ضروری در بهبود زخم می‌باشند، همچنین با تمیز و مرطوب نگه داشتن محیط روند بهبودی را تسریع می‌بخشند. بانداژها در انواع مختلفی در بازار موجود می‌باشند و شما می‌توانید از داروخانه‌های دامپزشکی و پت شاپ ها خریداری کنید. حتماً دقت کنید که باندپیچی باید تا زمان بهبودی کامل به‌صورت مرتب عوض شود.
- جراحی : جراحی فقط باید توسط دامپزشکان متخصص جراحی انجام شود و به‌هیچ‌وجه خودتان اقدام به برش و خروج میخچه نکنید، چرا که به دلیل عدم رعایت موارد بهداشتی پرنده دچار عفونت شده و درمان سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود.
- آنتی‌بیوتیک : برای انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب بهترین راه کشت میکروب و تجویز آنتی‌بیوتیک بر اساس نتیجه کشت است.
لازم به ذکر است که به‌طور معمول، آنتی بیوتیک‌هایی چون سفالسپورین‌ها، فلوروکینولون‌ها، لینکومایسین و کلیندومایسین استفاده می‌گردد. در صورتی استئومایلیت رخ‌داده باشد انروفلوکساسین و کلرامفنیکل می‌توان تجویز کرد.
علائم بالینی بیماری
- زخم‌های قهوه‌ای یا سیاه در کف پا
- تورم
- لنگش
- عدم تمایل به حرکت
- بی‌اشتهایی
- گوشه‌گیری
- تغییرات رفتاری
پیشگیری از بیماری پرندگان و طیور
پرنده و طیور خود را در شرایط کاملاً بهداشتی نگهداری کنید. کف‌پوش نرم و صافی برای بستر و محل نشیمن‌گاه پرنده تهیه کنید. در تغذیه پرنده خود دقت کنید و حتماً از جیره‌های بالانس شده استفاده کنید.
