عطسه

در فرآیند پرورش پرندگان، گاهی اوقات می‌توان علائم مزاحم مانند سرفه و عطسه را تجربه کرد. سایر اختلالات تنفسی نیز ممکن است رخ دهد که از مهم ترین آن‌ها می‌توان به تنفس شدید و خس‌خس‌های مختلف اشاره کرد. نادیده گرفتن این علائم می‌تواند منجر به مرگ یک پرنده و از دست دادن بخش قابل توجهی از جمعیت شود. بنابراین، مهم است بدانیم بیماری چگونه چنین تصویری بالینی را فراهم می‌کند و چه کاری می‌توان برای مبارزه با بیماری‌ها انجام داد.

همه‌ی ما عطسه می‌کنیم. همان طور که می‌دانیم عطسه پاسخی برای تحریک بینی توسط جسم خارجی است. اکثر پرندگان نیز برای خارج کردن جسم خارجی از بینی خود عطسه می‌زنند. اگر پرنده شما کمتر از یک یا دو بار در روز عطسه می‌زند، این امر کاملا طبیعی و برای خارج کردن گرد و غبار از بینی است.

رایج‌ ترین دلایل عطسه عبارتند از :

• التهاب ناشی از گرد و غبار و یا شوره
• عفونت‌های باکتریایی
• عفونت‌های قارچی
• کمبودهای تغذیه‌ای
• وجود اجسام خارجی در بینی

با این حال اگر عطسه ادامه داشت و ترشحاتی در طوطی به طور مداوم دیده شد، شما باید به دامپزشکی مراجعه کنید و مراقب پرنده خود باشید.

علائمی در پرنده که حتما باید به دامپزشکی مراجعه کنید

• بی حالی : علائمی مانند خواب آلودگی بیش از حد، پرهای ژولیده، گذاشتن سر به زیر بال، علائمی هستند که به محض دیدن آن‌ها باید به دامپزشکی مراجعه کنید.
• بی اشتهایی : با دقت به پرنده نگاه کنید، اگر پرده اشتهایش کمتر شده و کمتر غذا می‌خورد، باید سریعا به دامپزشک مراجعه کنید.

• مشکلات تنفسی : اگر پرنده سر و گردنش را رو به جلو آورده و دهانش را باز می‌کند (حالتی مانند خمیازه کشیدن) و بیش از حد آن را انجام می‌دهد، در این صورت نیز باید سریعا به دامپزشکی مراجعه نمایید.

از آنجا که علل بسیاری برای ترشحات و عطسه وجود دارد، ممکن است تست‌های زیر برای پرنده انجام شود :

• نمونه برداری از شکاف سقف دهان، برای حفره بینی باکتری و تشخیص سرطان.
• بررسی دقیق برای به دست آوردن شواهدی از عفونت، آلرژی یا التهاب.
• آزمایش خون برای برخی از بیماری‌ها و بیماری‌های عفونی.
• تصویر برداری با اشعه ایکس و یا سی تی اسکن برای بررسی سینوس‌ها.
• آندوسکوپی سقف دهان، گوش‌ها و یا کیسه‌های هوا به بررسی بهتر.

درمان

• اگر پرنده شما علائم شدید مانند اشکال در تنفس، بی‌اشتهایی و یا بی‌حالی را دارد، نیازمند به بستری شدن، درمان و مراقبت طولانی می‌باشد؛ اما اگر پرنده فقط ترشحات و یا سایر علائم خفیف را دارد، درمان سرپایی نیز کافی است.
• همچنین درمان‌های زیر به برطرف شدن عطسه کمک می‌کند :
• پاک کردن حفره بینی و سینوس برای از بین بردن ترشحات که معمولا با آب نمک و یا انبرک انجام می‌شود و در بعضی مواقع به بیهوشی کامل نیاز است.
• استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و ضد قارچ‌ها از طریق دهان که با تزریق به سینوس‌ها و بینی انجام می‌شود. این کار ممکن است هفته‌ها و یا ماه‌ها طول بکشد.
• شستشوی بینی و سینوس نیز به برطرف شدن بیماری کمک می‌کند.
• برداشتن تومور، برداشتن تومورهای کوچک و خوش خیم می تواند به پرنده کمک کند. لازم به ذکر است که تومورهای بزرگ، برای پرنده بسیار خطرناک می‌باشند.

هنگامی که پرنده را به خانه آوردید تمام دستورات دامپزشک را به خوبی انجام دهید. در صورت به وجود آمدن هرگونه تغییرات و یا بهبود پیدا نکردن پرنده، سریعا به دامپزشک گزارش دهید.

مراقبت در خانه

اگر ترشحات پرنده شما شفاف است و هیچ نشانه دیگری وجود ندارد، شما می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید :

1. محیط اطراف پرنده بسیار مهم است. زیرا سوراخ‌های بینی در بالای نوک قرار دارد و گرد و غبار به راحتی به داخل آن نفوذ می‌کند. استحمام پرنده می‌تواند به ورود گرد و غبار به بینی جلوگیری کند. جوجه‌های حساس همیشه باید دور از آب و هوای آلوده باشند. فیلترهای تصفیه هوا گزینه بسیار خوبی برای تأمین هوای تمیز هستند.
2. پرندگان گرمسیری مانند طوطی‌های آمازون و ماکائوها به گرما نیاز دارند و اگر گرما کم شود، ممکن است عطسه بزنند. شما می‌توانید با به وجود آوردن منبع گرما و رطوبت به پرنده خود کمک کنید.
3. اکثر پرندگان خانگی به دود سیگار بسیار حساسند و باید از دود سیگار برای پرندگان اجتناب کرد.
4. پرندگان دارای رژیم غذایی فقیر (به خصوص رژیم غذایی دانه‌ها)، بیشتر از سایر پرندگان مستعدِ ابتلا به بیماری‌های تنفسی هستند. کمبود‌های ویتامین به خصوص ویتامین A، باعث تغییراتی در سلول‌های بینی شده و به راحتی عفونی می‌شوند.